به گزارش سینماپرس، اعضای «شورای جشنواره‌ها» یازدهم خردادماه امسال از سوی حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی حکم دریافت کردند؛ حکمی که براساس آن علیرضا رضاداد، ابراهیم داروغه‌زاده، محمود اربابی، محسن حدادی، حسین ربانی، مسعود نجفی، جلیل اکبری صحت و مهرزاد دانش متولی سامان‌دهی جشنواره‌های سینمایی شدند.

تشکیل این شورا از آن جهت حائز اهمیت بود که موضوع تعدد جشنواره‌های سینمایی و مهمتر از آن نبود سامان‌دهی مناسب برای بهره‌وری حداکثری از فرصت برگزاری این رویدادها، از سال‌ها پیش در دستورکار کارشناسان و رسانه‌های سینمایی بوده است.

حالا و پس از گذشت بیش از یک ماه از آغاز به کار این شورا با روح‌اله حسینی به‌عنوان رئیس شورا، درباره سیاست‌ها و برنامه‌های «شورای جشنواره‌ها» و عملکرد آن طی یک ماه گذشته به گفتگو نشستیم.

* شنیده شده است که شورای جشنواره‌ها هرچند می‌تواند سیاست‌های مشخصی را برای جشنواره‌های مختلف سینمایی تعریف کند، اما جشنواره‌های اصلی کشور از جمله فیلم فجر، جشنواره جهانی و جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در دستورکار این شورا قرار ندارد؛ این درست است؟

چنین محدودیتی به صراحت در مورد دستور کار شورا از سوی رئیس سازمان سینمایی عنوان نشده است. ما با هدف ضابطه‌مند کردن شکل و میزان حمایت‌های سازمان سینمایی از جشنواره‌ها، استاندارد کردن روش‌ها و فرآیندهای نظارت و ارزیابی کار آن‌ها و در کل ساماندهی جشنواره‌ها براساس ضرورت‌ها و اولویت‌های برگزاری، کار خود را آغاز کرده‌ایم.

در حال حاضر طی ۲ جلسه گذشته درباره موضوع‌هایی که بیان کردم، بحث کردیم تا به یک قالب، آئین‌نامه و یا شیوه‌نامه‌ای برای این موارد دست پیدا کنیم. تعداد جشنواره‌های فیلم در کشور کم نیست و از این به بعد براساس ضوابط و قواعد مجوزهای این جشنواره‌ها تمدید می‌شود.

از نظر رئیس سازمان سینمایی، جشنواره‌های فیلم به شکل نابسامانی در حال گسترش است که البته فکر می‌کنم این امر می‌تواند نظر اهالی رسانه، منتقدان و کارشناسان سینمایی نیز باشداز نظر رئیس سازمان سینمایی، جشنواره‌های فیلم به شکل نابسامانی در حال گسترش است که البته فکر می‌کنم این امر می‌تواند نظر اهالی رسانه، منتقدان و کارشناسان سینمایی نیز باشد. در واقع می‌توان گفت جشنواره‌های مشابه و یا با کارکرد مشابه در کشور کم نداریم و یا تعداد جشنواره‌هایی که مؤثر نیستند و یا کارکرد معقول ندارند، زیاد است. حتی تعداد جشنواره‌هایی که به موازات هم کار می‌کنند در صورتی که می‌توانند ادغام شوند نیز کم نیست. در همین راستا شورای جشنواره‌ها به دنبال بازبینی ماهیت و کارکرد جشنواره‌ها است.

البته آقای انتظامی رئیس سازمان سینمایی زمانی که جدیت و همت شورا را ملاحظه کرد، به ما گفت که اگر الگو و مطالبه شورا قابل اعمال برای جشنواره‌های اصلی از جمله جشنواره فیلم فجر، جشنواره جهانی فیلم فجر و جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان باشد، می‌توان از آن استفاده کرد. به این معنا که شورای جشنواره‌ها در حال طراحی الگوهایی است که جشنواره‌های اصلی کشور نیز بتوانند از این الگوها و استانداردها تبعیت کنند. به عبارت دیگر معقول نیست که کاری که می‌تواند در ساماندهی برگزاری یک جشنواره مؤثر باشد، مورد استفاده دیگر جشنواره‌ها قرار نگیرد.

با توجه به اهمیت و گستره کار، در شورای جشنواره‌ها در یک دوره زمانی کوتاه یا میان مدت کاری به جشنواره‌های اصلی نداریم، البته تاکید می‌کنم که این جشنواره‌ها در حال حاضر کارکرد خوبی دارند و مؤثر هستند.

البته نباید فراموش کرد که یکی از اعضای شورای جشنواره‌ها ابراهیم داروغه‌زاده است و طبیعی است که برای طراحی دوره بعدی جشنواره فیلم فجر از دستاوردهای شورا استفاده کند، همچنین علیرضا رضاداد از دیگر اعضای این شورا نیز مسلط به جشنواره‌های اصلی است و خود نیز درگیر جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان است. البته امیدواریم تأثیر هرآنچه در این شورا به نتیجه می‌رسد را در جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان امسال ببینیم.

* در حال حاضر چه تعداد جشنواره برای فعالیت مجوز دریافت کرده‌اند؟

سال گذشته ۱۸ جشنواره از سازمان سینمایی مجوز گرفتند که برخی از این جشنواره‌ها تکراری بوده و بخشی برای اولین بار مجوز می‌گرفتند، البته از این بین تعدادی از مجوزها به عنوان هفته فیلم یا نکوداشت و بزرگداشت صادر شده است.

تعداد زیادی جشنواره و رویداد سینمایی در کشور داریم که امیدواریم به سرعت سر و سامان دهیم، این جشنواره‌ها مطالعات موردی ما هستند تا بتوانیم الگوها و قالب‌های خود را طراحی کنیم، اگر این الگوها استاندارد و مطالعه شده باشد، غیرمنطقی است که جشنواره‌های اصلی و بزرگ کشور از آن‌ها استفاده نکنند.

* استانداردی که از سوی شورای جشنواره‌ها برای برگزاری چنین رویدادهایی در کشور، طراحی شده است، چیست؟

شورای جشنواره‌ها، یک شاخص را برای ماهیت و کیفیت جشنواره‌ها طراحی کرده است، براساس آن یک جشنواره باید اهمیت و ضرورت برگزاری آن منطبق بر اولویت‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور باشد و این امر یک شاخص بسیار مهم است. هر جشنواره‌ای که برگزار می‌شود، اگر منطبق بر اولویت‌های فرهنگی، اجتماعی و یا سیاسی نباشد، نباید برگزار شود.

جشنواره‌های مختلفی که در کشور برگزار می‌شوند براساس این شاخص‌ها امتیاز می‌گیرند و اگر نتوانند حداقل و حداکثرهای تعریف شده را کسب کنند، مجوز برای جشنواره مورد نظر صادر نمی‌شوددوم اینکه اگر با ظرفیت‌های تولید فیلم، متناسب و منطبق نباشد، نباید برگزار شود. همچنین تاکید شده است که هر جشنواره باید در کاهش آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مؤثر باشد، جشنواره‌ها باید به موضوعات استانی و به ویژه مناطق محروم توجه داشته باشد و بررونق تولیدات سینمایی تأثیرگذار باشد. باید مشارکت‌پذیری را از سوی نهادهای عمومی و خصوصی افزایش دهد، همچنین منجر به توسعه ارتباط‌های داخلی و خارجی و تقویت دیپلماسی فرهنگی کشور شود (جشنواره جهانی فیلم فجر براساس این بند محک زده می‌شود).

جشنواره‌های مختلفی که در کشور برگزار می‌شوند براساس این شاخص‌ها امتیاز می‌گیرند و اگر نتوانند حداقل و حداکثرهای تعریف شده را کسب کنند، مجوز برای جشنواره مورد نظر صادر نمی‌شود و یا مجوز قبلی تمدید نمی‌شود. بنابراین می‌توان گفت شورای جشنواره‌ها متر و معیارهایی را برای اولین بار تعریف می‌کند که فارغ از اینکه یک جشنواره، دبیر و یا یک سازمان چه جناح سیاسی و خط فکری دارد، براساس معیارهای موردنظر سنجیده می‌شود و مجوز خود را دریافت می‌کند و مورد حمایت سازمان سینمایی قرار می‌گیرد.

* در حال حاضر هرچند تعدد برگزاری جشنواره‌های مختلف در کشور زیاد است اما تعداد معدودی فیلم در بین این جشنواره‌ها می‌چرخد که باعث تکرار برای مخاطبان شده است، برای جلوگیری از این تکرار چه برنامه‌ای دنبال می‌کنید؟

جشنواره‌ها باید متناسب با ظرفیت تولید برگزار شوند، اینکه از یک تولید محدود و مشخص در جشنواره‌های مختلف استفاده شود درست نیست. اگر جشنواره مورد نظر موثر در رونق تولیدات سینمایی نباشد به این معنا است که کارکردی که ما از یک جشنواره سینمایی داریم را عرضه نکرده است، به همین دلیل تاثیر در تولیدات از این به بعد تبدیل به یک شرط و متر می‌شود و برای چنین تاثیری امتیاز قائل می‌شویم. به گونه‌ای که هر جشنواره باید منطبق بر ظرفیت‌های تولید باشد، یعنی اگر ۵ فیلم در یک حوزه خاص دارید که نمی‌توانید با این ۵ فیلم جشنواره برگزار کنید.

* هرچند به مواردی دلگرم‌کننده درباره برگزاری جشنواره‌های مختلف اشاره کردید، اما این شروط تا چه اندازه در برابر جشنواره‌هایی که متولی‌های قدرتمند دارند، ضمانت اجرایی دارد؟

مانی که مترها و معیارهای برگزاری جشنواره‌های استاندارد را معرفی کنیم، با توجه به سیاست‌های آقای انتظامی، اگر رسانه‌ها و افکار عمومی با این شاخص‌ها و معیارها روبرو شوند و کیفیت جشنواره‌ها را در نظر بگیرند، می‌توانند از برگزارکنندگان این جشنواره‌ها نسبت به تفاوتی که با استانداردهای اعلام شده دارند، پاسخ بخواهند.

* تا امروز شورای جشنواره‌ها چند جلسه برگزار کرده است؟

یازدهم خرداد ماه حکم اعضای شورا صادر شد که از این تاریخ تا امروز ۳ جلسه برگزار شد و براساس جلسات برگزار شده، نگارش آئین‌نامه داخلی به پایان رسیده است، شرح وظایف شورا و اختیارات آن مشخص شده است، همچنین پیش‌نویس شیوه‌نامه میزان حمایت سازمان سینمایی از جشنواره‌ها تهیه شده است و امیدوایم این شیوه‌نامه به زودی منتشر شود، همچنین امیدواریم این شیوه نامه بتواند، شیوه نامه اهدای مجوز نیز باشد.

* آیا جلسه با متولیان برگزاری جشنواره‌های مختلف و یا دبیران این رویدادها در دستور کار شورا قرار دارد؟

قرار ما این است که جلساتی با دبیران جشنواره‌ها داشته باشیم، که در این جلسات دبیران جشنواره‌ها از تجربیات، کمبودها و نکته‌های مورد نظر خود را بیان می‌کنند. تأکید می‌کنم که مبنای ما بر توسعه است، نگاه ما در این شورا سلبی نیست و نیامده‌ایم که جشنواره‌ها را قلع و قمع کنیم، اما حتماً جشنواره‌هایی که ظرفیت‌ها و ضرورت‌های مورد نظر را ندارند ماندگار نخواهند بود.

*مهر